Christine van Basten

Burgemeester, gemeente Beek

Christine van Basten wilde graag een persoonlijke reflectie op de coronacrisis geven, net als veel anderen in deze serie. Maar daar heeft ze als burgemeester van de gemeente Beek tot nu toe nauwelijks tijd voor gehad. Haar jaar was vooral hectisch. Dit gesprek gaf haar eindelijk gelegenheid om van een afstandje te bekijken wat ze in het voorbije jaar heeft beleefd en geleerd.

Donderdag de 12^e

Ik zat er toen natuurlijk al een tijdje middenin. Als burgemeester ben ik lid van het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Maar als een crisis centraal gecoördineerd wordt en bevoegdheden van burgemeesters overgaan op de voorzitter van de veiligheidsregio dan merk je al gauw: je bent er wel van, maar gaat er niet over… Het meest confronterend was dat op zondag de 15^e toen de horeca opeens dicht ging. Dat hoorde ik met het bord op schoot terwijl ik tv keek! ‘Hè? Dat is over twintig minuten! Hoe ga ik dat regelen?!’

Chef zonder bevoegdheid

In die tijd gebeurde het wel vaker dat burgers zeiden ‘Zeg, als u het al niet weet, wie dan wel?’ Ik kreeg de informatie niet uit eerste hand… De Beekse burger ziet mij als chef d’équipe, maar de minister was aan zet en de voorzitter van de Veiligheidsregio (de Maastrichtse burgemeester Penn-Te Strake, mk) voert de maatregelen uit. We vonden met de Zuid-Limburgse burgemeesters gelukkig snel een modus om onze belangen ter tafel te krijgen in het landelijk overleg. Maar mijn bevoegdheid kreeg ik – net als alle andere burgemeesters – pas in december weer terug.

Beekse corona-issues

Wij zijn geen typische grensgemeente, maar toch werden we voor vergelijkbare uitdagingen gesteld. Winkelcentrum Makado trekt normaliter drie, vier miljoen bezoekers per jaar, waaronder heel veel Belgen en Duitsers. Wat moesten we daarmee? Je hebt daar detailhandel, kappers én horeca. Is een overdekte ruimte openbaar of niet? Wat zijn essentiële winkels? Eerst wel Belgen en geen Duitsers, daarna weer andersom… Als kleine gemeente hebben wij niet de capaciteit om daar continu zelf over na te denken en krijgen we op zulke dilemma’s graag heldere richtlijnen.

Overvolle agenda

Het maakt de burger ook niet uit wie nou precies waar over gaat, de overheid moet de zaken gewoon zo goed mogelijk regelen en als één geheel optreden. Maar als bestuurder moet je wel continu bewust zijn op welk niveau je waarover communiceert. En dat kost mij dit jaar meer moeite dan anders omdat de situatie zo vaak verandert. Ook de bestuurlijke besluitvorming is in deze efficiënte tijden van digitaal overleg flink aangejaagd. En er speelt van alles: de herijking van de strategische toekomstvisie van Beek, de positie van het vliegveld, de verduurzaming van Chemelot en vooral de periode na corona… dat zijn stuk voor stuk grote thema’s die al met al veel extra tijd vreten ten opzichte van vóór maart 2020.

Minder burgermoeder

Omdat ik telkens in al die gremia moet acteren kan ik mijn rol als burgermoeder naar mijn smaak niet optimaal vervullen. Daarvoor ontbreekt de nabijheid. En de digitale oplossing is nu eenmaal niet the real thing. Ik vraag me wel eens af of ik genoeg in contact ben met de inwoners, zoals bij koninklijke onderscheidingen en jubilea. Gelukkig kon ik via Zoom nog wel praten met de carnavalsverenigingen en ben ik supertrots op de grote Lego-optocht die ze hier hebben bedacht. Dat vind ik zó creatief! Tot NRC en NOS aan toe hebben daarover bericht.

Limburg Verlicht

Ik hoop dat we genoeg aandacht hebben voor het leed achter de deur. Daarom heb ik een memo geschreven die onder leiding van de gouverneur heeft geleid tot de beweging #LimburgVerlicht. Hoe kunnen we positiviteit en daadkracht vasthouden vanuit de pay forward-gedachte? Hoe zorgen we ervoor dat het niet bij communicatie blijft maar dat mensen ook echt in de actie komen? Goed voorbeeld doet volgen!

Altijd het goede voorbeeld

Als overheid moet je altijd het goede voorbeeld geven. En toch: onze medewerkers zijn ook maar mensen en niet iedereen kan of wil thuis werken. Er werken slechts een paar mensen in het gemeentehuis, in principe werkt de rest thuis. Terwijl dat eigenlijk maatwerk moet zijn.

Lokale economie

Pas als hij echt door de bomen het bos niet meer ziet, komt een ondernemer naar ons. Je kunt niet voorkomen dat hij failliet gaat, maar je kunt wel een luisterend oor en een helpende hand bieden en waar nodig naar de juiste instantie doorverwijzen. Een economische hotspot is in Beek dus Makado – daar spreken we via de beheerder met alle retailers. Tenslotte zijn er de tientallen ondernemers op Aviation Valley, die hebben het ook zwaar maar doppen vooralsnog hun eigen boontjes. Het bedrijf Maastricht Aachen Airport is een geval apart. Dat draaide in 2020 zwarte cijfers, maar daar zijn altijd wel aandachtspunten rondom veiligheid. En recent is het dossier ook weer extra politiek geladen, door het adviesrapport van oud-staatssecretaris Van Geel over de mogelijke ontwikkeling tot 2030.