Drie keer woordwaarde

Zegt elk beeld meer dan duizend woorden?

Je hoort vaak dat we in een beeldcultuur leven. En dat lijkt logisch. Op communicatieafdelingen  helpen millennials hun collega’s met animaties en infographics. In reclames doen de eeuwig-jonge Penelope en Brad het stukken beter dan een willekeurige Henk of Ingrid. En als je op je mobiel een mooi shirt wilt bestellen, dan loodsen slimme icoontjes je in no time naar de kassa.

Maar ga eens voor jezelf na: hoe vaak heb je géén beeld bij de hand? Wat doe je iemand je vraagt wat je voor werk doet? Hoe leg je je buurmeisje van zes uit waarom verse groenten zo belangrijk zijn? Op zulke momenten heb je woorden nodig. Niet per se veel, maar wel de goede. Soms heb je aan een paar woorden al genoeg.

Woorden hebben waarde

We mogen de waarde van woorden dus niet onderschatten. Als Forum voor Democratie belooft ‘Nederland weer vrij’, dan roepen die drie woorden een berg associaties op. De één denkt ‘Hoera, weer feesten’, de ander ‘Vraag dat eens aan Oekraïners.’ Bol.com schrijft ‘Alles voor een knus balkon’ en niet ‘Als je geen tuin hebt’. Dat is een heel bewuste woordkeuze. Net zoals je dochter na haar musicalsolo haarfijn het verschil aanvoelt tussen ‘Je zong prachtig!’ en ‘Je maakte bijna geen fouten.’ Daarom worden goed gekozen woorden soms zelfs beroemd. ‘Geen fratsen. Dat scheelt’, ‘We keep your promises’ of ‘Wir schaffen das’. En pas nog ‘Ik herinner mij dat anders’.

Woorden kun je wegen

Het gewicht van woorden werd mij weer eens extra duidelijk gemaakt toen Marlou van Paridon mij en drie anderen inwijdde in het Socratische Gesprek (ik kwam op dit idee toen Mark Tuitert in zijn podcast sprak met Elke Wiss, auteur van ‘Socrates op sneakers’). Tijdens het afpellen van een casus ontlokte de oplossing van één van de cursisten bij een ander het woord ‘betutteling’. Ons – tot dan – serene gesprek ontspoorde direct! Wilde aannames over elkaars wereldbeeld buitelden over elkaar heen. Kennelijk riep dat ene woordje hevige emoties op. Nadat we een stapje terug hadden gedaan, bleek dat de ene cursist wilde ingrijpen uit betrokkenheid, waar de andere die ingreep zag als inperking van iemand anders' vrijheid. Tussen ‘betrokkenheid’ en ‘betutteling’ ligt dus een wereld aan betekenissen. Socrates legde zo’n dilemma bloot met feitelijke vragen, vanuit de verwondering van een naïef kind. Zijn leerling Plato beschreef dat zo: "Verwondering is de instelling van een man, die de wijsheid waarlijk liefheeft. Er is zelfs geen ander begin van de filosofie dan de verwondering."

Driemaal woordwaarde

Daarom zijn woorden zo onmisbaar in ons werk. Het is dan ook van wezensbelang om de juiste basiswoorden te kiezen. Basiswoorden die voor jou en je doelgroep (zoveel mogelijk) dezelfde waarde hebben. Die gedeelde waarde heb je nodig als je jezelf in een oogwenk moet voorstellen. Daarom helpt het als je, voordat je je verhaal vertelt, het principe van 'driemaal woordwaarde’ toepast:

1. Verschaf jezelf inzicht welke waarde woorden hebben voor je publiek: sta open en wees nieuwsgierig
2. Selecteer alleen díe woorden die de ware essentie van je verhaal bevatten: slijp je boodschap fijn
3. Gebruik alleen de beste woorden als je je verhaal vertelt: creëer een begrijpelijke en aantrekkelijke basis

Het spreekt voor zich dat ik je bij het zetten van die drie stappen graag terzijde sta ;-)

P.S.

Als je dit een boeiend stukje vindt, zijn sommige andere 'proeverijtjes' misschien ook wel wat voor jou. Je vindt ze allemaal hier.